Bestaanszekerheid en 10 Andere Thema’s: Welke Thema’s Raken ons Emotioneel het Meest?

Het is de grote vraag voor de campagnes écht van start gaan: wat worden de thema’s binnen de verkiezingen dit jaar?

Vanuit verschillende hoeken worden termen de wereld in geslingerd, waarvan de koploper dit jaar “Bestaanszekerheid” lijkt te zijn. Van links tot rechts heeft iedereen het sinds Prinsjesdag over het recht om boodschappen, energie, gezondheidszorg en een huis te kunnen betalen.

Klinkt misschien vernieuwend, maar het is niet echt een term die je op straat hoort. “Hey buurman, ik voel me niet zo bestaanszeker vandaag”. De vraag is dus in hoeverre deze thema's ook voor de kiezer intuitief aanvoelen en of zij op basis van deze thema's ook daadwerkelijk partijen kunnen categoriseren. 

 

In hoeverre zijn deze thema’s voor de kiezer intuitief en kunnen zij partijen op basis hiervan categoriseren?

We zochten het uit door middel van een associatie test. Deze test meet hoe sterk bepaalde thema’s aan de partijen gekoppeld zijn. Om de associatieve impact van de 9 partijen te meten met 11 thema’s gebruiken we de Intuitive Response Test (IRT).

Tijdens deze test ziet de respondent steeds een combinatie van een thema en een partij met de tekst ‘past bij deze partij` (zie het voorbeeld). Hierbij dient men snel en op gevoel aan te geven of deze bij elkaar passen.

Bolletjes kleuren en de relevantie van een indirecte meting

Maar eerst; stemmen is – hoewel je van alle kanten natuurlijk beïnvloed wordt – een bewuste keuze in de zin dat het inkleuren van een bolletje het sterkst overeenkomt met het direct uitvragen van wat iemand gaat stemmen in een survey vraag.

Respondenten is daarom ook gevraagd naar hun bewuste mening: welke thema’s zij het belangrijkst vinden in de aankomende verkiezingen. Het resultaat: Gezondheidszorg, wonen en migratie. Bestuurscultuur, één van de speerpunten van NSC, vindt men echter totaal niet belangrijk.

Interessant is dat wanneer we kijken in hoeverre deze thema’s gemakkelijk aan een partij gekoppeld kunnen worden, een totaal ander beeld ontstaat. Juist over het thema bestuurscultuur ligt ons hart voor op de tong en heeft ons brein direct een mening paraat, terwijl gezondheidszorg hier juist minder uit komt.

Welke partijen zijn dan zo makkelijk te categoriseren op Bestuurscultuur?

En ja hoor, een duidelijke winnaar op dit thema: NSC. De grafiek laat zien hoe sterk zij zijn gepositioneerd op het thema, en dat dit dus ook in het brein van de kiezer op die manier gelinkt is.

Landbouw

Andere thema’s waar een partij heel sterk in naar voren komt kun je misschien wel raden: bij Landbouw is BBB de grote winnaar 

Migratie & Veiligheid

Op zowel Migratie als Veiligheid zien we PVV en VVD sterk naar voren komen.

Onderwijs

D66 is het sterkst uitgesproken op Onderwijs.

Klimaat

Klimaat is een punt waarop we eigenlijk de meeste spreiding vinden tussen partijen: Groenlinks-PvdA en Partij voor de Dieren staan hier nek-aan-nek bovenaan, op de voet gevolgd door D66 en SP. Partijen als VVD en CDA komen hier gemiddeld uit, en PVV draagt duidelijk geen Klimaat boodschap.

Het mooie is dat we op deze manier terug zien komen in hoeverre de kiezer de boodschap van de partijen geïnternaliseerd heeft. Naast de relevantie van het thema laten de resultaten ook zien in hoeverre zijn de thema’s aan een partij kunnen koppelen.

Bestaanszekerheid

Om terug te komen op Bestaanszekerheid, hét thema van 2023, ook daar zien we interessante dingen naar voren komen. SP, PVV, NSC en BBB komen hier het sterkst in naar voren.

En vandaag gaan we naar de stembus. De peilingen en waarschijnlijk ook de zetels op dit moment zijn niet per se gelijk aan de partijen die het hoogst scoren op dit thema.

En dat is overeenkomstig met de literatuur: politieke inhoud is maar een fractie van de reden waarom we op een partij of persoon stemmen.

Meer over Neuromarketing & Politiek

Wil je meer te weten komen over hoe neuromarketing en de politiek? Wil je weten wat de daadwerkelijke factoren zijn in het keuzeproces van de kiezer? Of hoe we de uitslag op voorhand kunnen voorspellen of de stemopkomst kunnen verhogen? Bekijk dan ons webinar: "Verkiezingen: De Psychologie en Neurowetenschap achter stemgedrag":

▶️ Kijk de webinar nu gratis terug